Internet yasaklar\u0131 bir s\u00fcre \u00f6nce Youtube’un yasaklanmas\u0131 ile ba\u015flayan bir s\u00fcre\u00e7 asl\u0131nda. Bu yaz\u0131mda k\u0131saca bu yasaklar nedir, nas\u0131l bir altyap\u0131 ile yap\u0131l\u0131r ve yasakl\u0131 sitelere nas\u0131l girilir konular\u0131nda bildiklerimi payla\u015faca\u011f\u0131m.
\nInternet yasaklar\u0131 \u00fclkemizde ilk ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda hi\u00e7 bir servis sa\u011flay\u0131c\u0131n\u0131n b\u00f6yle bir altyap\u0131s\u0131 yoktu. Asl\u0131nda olmamas\u0131 da normal \u00e7\u00fcnk\u00fc yap\u0131 olarak bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda kafam\u0131z\u0131 kuma g\u00f6mmekten ba\u015fka bir\u015fey de\u011fil. \u0130lk zamanlar\u0131nda Youtube engellendi. Bu engellemeye sebep olan videoyu(lar\u0131) t\u00fcm d\u00fcnya izlemeye devam ederken biz izleyemedik. Hemen arkas\u0131ndan birka\u00e7 site daha mahkeme karar\u0131yla kapand\u0131 ve kapatma i\u015fi ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir i\u015f oldu. Baz\u0131 uyan\u0131klar i\u015fine gelmeyen siteleri basit bir mahkeme karar\u0131 ald\u0131rarak kapatmaya ba\u015flad\u0131lar.<\/p>\n
2005 y\u0131l\u0131nda sadece deneme ama\u00e7l\u0131 olarak birka\u00e7 site belirleyip avukat arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla kapatma iste\u011finde bulunmu\u015ftuk. Hemen 1-2 g\u00fcn i\u00e7inde sitelere eri\u015fim engellenmi\u015fti. Hal b\u00f6yle olunca site kapamalar\u0131n \u00f6n\u00fc al\u0131namaz oldu.<\/p>\n
Tabi daha \u00f6ncede s\u00f6yledi\u011fim gibi bu kapamalar i\u00e7in servis sa\u011flay\u0131c\u0131lar\u0131n altyap\u0131s\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, yasaklama DNS \u00fczerinden yap\u0131l\u0131yordu. DNS nedir diye basit\u00e7e bahsetmek gerekirse; internette b\u00fct\u00fcn sayfalar sunucularda tutulur ve bu sunuculara ba\u011flant\u0131 IP adresi \u00fczerinden yap\u0131l\u0131r. Siz bir web sitesinin adresini yazd\u0131\u011f\u0131n\u0131zda (\u00f6r: www.google.com) bilgisayar bu adresi ba\u011fl\u0131 oldu\u011fu DNS sunucusuna sorup IP adresini \u00f6\u011frenir ve o IP adresine ba\u011flant\u0131 kurar. \u00dclkemizde internet T\u00fcrk Telekom tekelinde oldu\u011fu i\u00e7in profesyonel olmayan kullan\u0131c\u0131lar\u0131n hepsi DNS olarak T\u00fcrk Telekom’u kullanmakta. Bu yasaklamalar DNS \u00fczerinden IP adresinin farkl\u0131 bir IP adresine y\u00f6nlendirilmesi \u015feklinde yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, yasakl\u0131 web sitesine ba\u011flan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda mahkeme karar\u0131n\u0131n yazd\u0131\u011f\u0131 ba\u015fka bir IP adresine y\u00f6nlendirme yap\u0131l\u0131yordu.<\/p>\n
DNS yasaklamas\u0131 tabiki yetersiz bir\u015feydi ve bir s\u00fcre sonra DNS ayarlar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirmeyi bilmeyen kalmad\u0131. Hal b\u00f6yle olunca o IP adresine ba\u011flant\u0131y\u0131 tamamen engelleme \u00e7\u00f6z\u00fcmleri aranmaya ba\u015fland\u0131. Bu i\u015flem iyi bir altyap\u0131 gerektirdi\u011fi i\u00e7in kurulumu denemeleri uzun s\u00fcrd\u00fc. \u015eimdi art\u0131k yasa \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re alt yap\u0131 haz\u0131r demektir.<\/p>\n
Yeni yasa ile ki\u015filerin belli sitelere ba\u011flanmas\u0131n\u0131n engellenebilmesinin yan\u0131s\u0131ra, ki\u015filerin yapt\u0131\u011f\u0131 her hareketin kaydedilmesi ve belli bir s\u00fcre boyunca bu kay\u0131tlar\u0131n saklanmas\u0131 zorunlulu\u011fuda geldi. Normal bir \u00fclkede bu belki g\u00f6zard\u0131 edilebilecek bir durum olsa bile, herkesin her bilgisinin a\u00e7\u0131k se\u00e7ik ortal\u0131kta oldu\u011fu \u00fclkemizde kabul edilebilir bir durum de\u011fil. Ayr\u0131ca ki\u015finin hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerine ayk\u0131r\u0131 bir durum.<\/p>\n
Bu durumdan korunman\u0131n tek yolu VPN. VPN, Virtual Private Network kelimelerinin k\u0131salt\u0131lm\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Yapt\u0131\u011f\u0131 i\u015fi \u00e7ok basit bir \u015fekilde tan\u0131mlayacak olursak, iki bilgisayar (veya a\u011f) aras\u0131nda \u015fifreli bir ba\u011flant\u0131 olu\u015fturur. VPN \u00fczerinden gidip gelen trafik, d\u0131\u015fardan 3. sah\u0131slar taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fcnt\u00fclenemez (daha do\u011frusu \u015fifreyi k\u0131r\u0131p ge\u00e7en trafi\u011fi okumak \u00e7ok zor bir i\u015ftir). Bu basit\u00e7e 2 ev aras\u0131 hortum \u00e7ekip bir evden di\u011ferine hortumla su g\u00f6ndermek gibi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir. 2 evin aras\u0131ndan ge\u00e7en bir ki\u015finin hortumun i\u00e7inden neyin akt\u0131\u011f\u0131 konusunda bir bilgisi yoktur.<\/p>\n
Internet yasaklar\u0131 ile VPN’in kullan\u0131m alan\u0131 \u015fu \u015fekilde; yurtd\u0131\u015f\u0131ndan \u00e7e\u015fitli ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131ndan hizmet veren bir servisten VPN hizmeti al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, \u00f6rne\u011fin ba\u011flant\u0131 noktas\u0131 olarak Almanya’y\u0131 se\u00e7ersek, Almanya’daki sunucuya internet \u00fczerinden ama VPN ile g\u00fcvenli bir \u015fekilde ba\u011flan\u0131yoruz ve internet \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 bu sunucu \u00fczerinden yap\u0131yoruz. B\u00f6ylece yasakl\u0131 sitelere tak\u0131lmadan internette dola\u015fabiliyoruz. Ayr\u0131ca yeni yasa ile gelen girdi\u011fimiz sitelerin loglanmas\u0131 sorununuda a\u015fm\u0131\u015f oluyoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc servis sa\u011flay\u0131c\u0131 bizim sadece VPN ba\u011flant\u0131s\u0131 yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 g\u00f6rebiliyor, veriler \u015fifreli gidip geldi\u011fi i\u00e7in nerelere ba\u011fland\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 tespit edemiyor.<\/p>\n